@StBnoBrasil 11.10.2016 oprac na podst. http://www.cdtr.cz/cs/slovnik/vedecko-technicka-rozvedka
Samodzielna linia działalności wywiadowczej I departamentu MSW Republiki Czechosłowackiej. Jako jednostka samodzielna czechosłowacki wywiad naukowo – techniczny (czeski skrót: VTR: vědecko-technická rozvědka) powstał według sowieckiego wzoru 1. maja 1955 r. W tym czasie oznaczono wydział ten numerem 11. Celem wydziału było zdobywanie próbek, urządzeń, planów, technologii i systemów produkcyjnych w dziedzinach: metalurgia, automatyzacja, atomistyka – energetyka, przemysł maszynowy, technika komputerowa, chemia, elektronika, technika zbrojeniowa itp. Zadania dla tego wydziału zatwierdzał sekretariat polityczny Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji oraz rząd formą szczególnych postanowień. W wydziale VTR pracowało najwięcej oficerów z ukończonym wykształceniem wyższym i jego działanie było ukierunkowywane przeciwko instytutom badawczym, uniwersytetom i przedsiębiorstwom wolnego świata. Do najważniejszych zadań należało zdobywanie technologii, na które nałożono embargo międzynarodową organizacją CoCom (Coordinating Committee for Multilateral Export Controls). Czechosłowacki wywiad VTR współpracował ściśle z sowiecką KGB, toteż sporo uzyskanych próbek technologicznych wędrowało do ZSRS. W pierwszej połowie lat 60. numeracja wydziału VTR uległa zmianie i wydział otrzymał numer 16 (16. wydział) i od stycznia 1964 z kolei numer wydziału VTR był 5.
VTR za granicą działał za pośrednictwem rezydentur, przedstawicielstw handlowych (tzw. PZO) przede wszystkim w rozwiniętych krajach zachodnich i w Azji (Japonia).
Do 1968 r. wydział uważano wewnątrz wywiadu StB za tę część wywiadu, która odnosi największe sukcesy w swej pracy i według raportu naczelnika wywiadu Houski: „wyniki pracy jednego oficera wywiadu naukowo-technicznego były równoznaczne wynikom pracy jedenastu najlepszych pracowników Czechosłowackiej Akademii nauk”. Czechosłowackie Ministerstwo spraw wewnętrznych za pośrednictwem VTR brało czynny udział w budowaniu gospodarki narodowej Czechosłowacji i dla przedsiębiorstw państwowych zapewniało zakupy technologii na które obowiązywało embargo a które ważne były dla badań i produkcji. “Wartość skradzionych wynalazków była oceniana na miliardy koron, StB w tej działalności oczywiście lekceważyła wszelkie normy patentowe, autorskie prawa czy inne. Dla gospodarski w ten sposób zdobyto pliczne „nowe” produkty (witaminy, opony, kosmetykę, chemię, komputery itp.). Wyniki pracy VTR można zatem było spotkać we wszystkich gałęziach gospodarki narodowej czechosłowackiej republiki socjalistycznej.
Po 1968 r. w ramach kolejnej reorganizacji StB dotychczasowy 5. wydział (VTR) podzielono na wydziały dwa (1. wydział i 2. wydział VTR). Od r. 1974 wydziały otrzymały nowe numery – 69. odbor (69. wydział – operacyjny) a 74. odbor (74. wydział – analytyczno-informacyjny). W tej postaci wydziały te przetrwały aż do końca istnienia StB.
Dodaj komentarz