Udostępnij:

Boliwia

Boliwia – agenci (odnośnik prowadzi do strony ze spisem agentów, który będzie uzupełniany)

Rezydentura StB w La Paz istniała w latach 1961 – 1964

Pomimo stosunkowo krótkiego czasu pracy operacyjnej na tym terytorium wywiad StB odnotował tu pewne sukcesy. Rezydentura powstała w listopadzie 1961 r. Przed jej likwidacją w 1964 r. czechosłowaccy wywiadowcy pracowali m.in z byłym wiceministrem edukacji (kontakt poufny), byłym sekretarzem w Kancelarii prezydenckiej (agent), który przez pewien czas był też sekretarzem ministra spraw wewnętrznych czy z redaktorem biuletynu prezydenckiego. Dobrym informatorem był np. pracownik Ministerstwa Planowania, innym przydatnym współpracownikiem był profesor uniwersytecki, któremu nadano kryptonim „Senior” – był on jedynie w rozpracowaniu, ale jako członek partii PIR przejął od StB zapomogę finansową przeznaczoną dla tej partii politycznej.

Trzeba zauważyć, iż rezydentura StB miała spore znaczenie, gdyż Czechosłowacja utrzymywała z Boliwią stosunki dyplomatyczne i od 1960 r. w La Paz mieściło przedstawicielstwo dyplomatyczne Czechosłowacji (wcześniej kraj ten był „obsługiwany” przez ambasadę w Buenos Aires). Związek Sowiecki, pomimo nawiązania stosunków dyplomatycznych z Boliwią w kwietniu 1945 r. swoją ambasadę w stolicy tego państwa miał dopiero od 1969 r.

Jako rezydent pracował w La Pazie oficer „Klička” (Jaromír Kábrt), póżniej „Kuželka” (Karel Král). Do przyjazdu pierwszego rezydenta istotną rolę dla pracy zagranicznego wywiadu czechosłowackiego pełnił agent „Velek”, czyli kierownik placówki dyplomatycznej Miloš Veselý.

Placówka ta powstała w wyniku koordynacji działań z sowiecką KGB.

W Boliwii w 1963 r. operował również co najmniej jeden agent czechosłowackiego wywiadu wojskowego s pseudonimem „Referent”.

Prawdopodobnie na tym terenie operował również agent nielegał, ponieważ z zapisu nt. likwidacji rezydentury wiadomo, że w tym czasie przebywał tam oficer z wydziału ds. nielegalów, którego zadaniem było kontaktowanie agenta nielegała. Na razie nie wiadomo, o kogo chodziło. Nielegałowie zazwyczaj traktowali poszczególne państwa Ameryki Łacińskiej jako niezbędny i dobrze się sprawdzający etap w ramach przedostania się pod fałszywą legendą do USA.

W związku z przerwaniem działań operacyjnych KGB w Boliwii w lutym 1964 r. sowiecka służba przekazała czechosłowackiej StB kilka swoich kontaktów wśród ludności miejscowej. Wśród tych przekazanych kontaktów widnieje również były wiceprezydent Boliwii Ñuflo Chávez Ortiz, na razie brak dowodu na współpracę z StB, wydaje się, że ze względu na krótki czas, który pozostawał do zamknięcia rezydentury StB nie zdążono go go głębiej rozpracować.

KGB na pewno działała na pocz. lat 60. pracowała z kilkuma Boliwijczykami, ale szczegółów nie znamy, wiadomo jedynie to, co odkryłem w związku z badaniem aktywności StB w Brazylii – KGB zaoferowała swoją siatkę boliwijskich współpracowników czechosłowackiej StB domagając się w zamian czterech agentów prowadzonych przez StB w Brazylii. Czechosłowacki wywiad na tę zamianę przystał, ale np. jeden z agentów gdy usłyszał, że odtąd ma pracować dla Sowietów stwierdził, że nie ma takiej opcji, gdyż Czechosłowakom on wierzy, ale Sowietom nie. Z kolei inny agent niedługo po przekazaniu zmarł na zawał serca. Mówimy o wiośnie roku 1964, czyli o tygodniach tuż przed zamachem stanu, który znacznie utrudnił prowadzenie pracy wywiadowczej w Brazylii. Natomiast jesienią tego samego roku Boliwia zerwała stosunki dyplomatyczne z Czechosłowacją, co z kolei prowadziło do uniemożliwienia prowadzenia wywiadowczej pracy StB w tym państwie.

Czechosłowacki wywiad zbierając informacje nt Boliwii prowadził następujące teczki dot. tego państwa

Teczki korespondencji operacyjnej:

Nr rej.	państwo	teczka prowadzona w latach
80635	Bolívie, Peru	1961-1964
80651	Bolívie	1961-1964
80687	Bolívie	1961-1964
80755	Bolívie	1962-1964
80800	Bolívie	1962-?
80906	Bolívie	1963-1968

Teczki obiektowe:

Nr rej.	państwo	nazwa (po czesku)	teczka prowadzona w latach
10537	Bolívie	Bolívie	1956 – 1968
11378	Bolívie	Residentura La Paz Bolívie	1960 – 1965
11480	Bolívie/Kuba	Kubánská problematika v Bolívii	1961-1964
11486	Bolívie	MZV Bolívie	1961-1965
11487	Bolívie	Pres. kancelář Bolívie	1961-1964
11488	Bolívie	Bolívie parlament	1961-1964
11489	Bolívie	Bolívie policie	1961-1964
11490	Bolívie	Bolívie armáda	1961-1964
11491	Bolívie	Bolívie hospod. objekty	1961-1965
11492	Bolívie	Bolívie novináři	1961-1964
11493	Bolívie	Bolívie dipl. sbor	1961-1964
11494	Bolívie	USA v Bolívii	1961-1965
11523	Bolívie	Bolívie oper. rozprac.	1961-1965
11673	Bolívie	ZÚ USA v Bolívii	1961-1965
11674	Bolívie	ZÚ NSR v Bolívii	1961-1964
11675	Bolívie	Politické strany Bolívie	1961-1965
11751	Bolívie	Bolivie domácí báze	1963-1964
11767	Bolívie	USIS v Bolívii	1963-1964
12436	Bolívie	Bolívie	1971-1977
12626	Bolívie	Bolívie	1975-1979
13038	Bolívie	AOP Bolívie	1988-1989/90