Meksyk
Jedna z najważniejszych rezydentur czechosłowackiego wywiadu cywilnego w Ameryce Łacińskiej, ponieważ znajdowała się w sąsiedztwie tzw. głównego wroga, czyli USA.
Rezydentura powstała w 1952 r.
Początki pracy StB w Meksyku są poniekąd tragikomiczne, gdyż pierwszy oficer kadrowy wysłany do stolicy Meksyku nie znał w ogóle języka hiszpańskiego i jego zaangażowanie w pracy dla wywiadu było dosyć słabe.
Był to Jiří Kváč, ur. 23.2.1926, używał pseudonimu „Kosina”, do Meksyku został on wysłany 8.12.1952 r., jego warunki pracy nie były zbyt komfortowe, ponieważ w przeciwieństwie do oficerów na innych rezydenturach był on jedynie księgowym ambasady, co znacznie utrudniało możliwości nawiązywania wywiadowczo interesujących kontaktów. Dodatkowo w Centrali podczas jednej z licznych weryfikacji wykryto, iż „Kosina” ukrył przed StB fakt, iż w czasie okupacji niemieckiej był on pracownikiem Kuratorium do spraw wychowania młodzieży w Czechach i na Morawach, czyli organizacji kolaborującej z niemieckim okupantem. Dodatkowo narobił straszne długi i w ogóle opinie na temat jego sprawowania się w Meksyku były bardzo złe. W 1954 r., kiedy wszystkie te negatywne opinie zebrano i przedyskutowano w Centrali, postanowiono mu dać szansę poprawy, ponieważ StB w tym czasie nie miała nikogo, kto władałby językiem hiszpańskim i mógłby go zastąpić. Na szczęście dla StB w tym, czasie można było już w Meksyku polegać na tzw. współpracownikach ideologicznych, czyli obywatelach czechosłowackich zwerbowanych do współpracy agenturalnej. Ich praca na rzecz wywiadu była o wiele bardziej wydajna i skuteczna, aniżeli praca oficera kadrowego.. W 1955 roku został „Kosina” powołany do ojczyzny, StB go za wszystkie niedociągnięcia chciała ukarać 10 dniowym więzieniem, ostatecznie nie wiadomo, czy kara ta została zastosowana, ale w każdym razie wyrzucono go z wywiadu, prawdopodobnie przeszedł on do organów policji porządkowej VB.
Jeden z czechosłowackich agentów pracujących w tym czasie w Meksyku („Vladimír” pracownik działu handlowego ambasady czechosł.) zdołał w 1954 r. zwerbować dwóch obywateli Meksyku (agenci „Juan” i „Pedro”, obaj byli hiszpańskimi emigrantami z szeregów tzw. republikanów pokonanych przez Franco) i w ten sposób została zapoczątkowana praca operacyjna na tym obszarze, która z przerwami trwała aż do końca istnienia wywiadu StB.
17.8. 1955 do Meksyku wyjechał kolejny oficer kadrowy wywiadu StB z pseudonimem „Rogl”, czyli Bedřich Kubeš (ur. 20.3.1929), w przeciwieństwie do poprzednika dobrze przygotowany fachowo i językowo. Choć i on nie miał praktycznych doświadczeń z pracą agenturalną w terenie, poradził sobie i sprawdził się.
W Meksyku funkcjonowała również rezydentura polskiego wywiadu cywilnego (pisze o tym W. Bagieński w swej monumentalnej pracy „Wywiad cywilny Polski ludowej, IPN 2017).
Udokumentował on bytność polskich wywiadowców w Meksyku od 1954 ro 1964 r. (książka opisuje zasadniczo wywiad do 1961 .r)
Pracowali tam zatem po kolei: Stanisław Streja (Pionier), Jerzy Plesnar (Jena), Tadeusz Ziółkowski (Janek, w funkcji rezydenta 1955 – 1960), Stanisław Rączka, Edward Kałuża (August), Eugeniusz Spyra (Grzegorz) i Jan Ślusarz (Lutek).
Inne źródło: https://shieldandsword.mozohin.ru/soyuznik/cz/fmv6989/rezident/mexiko.htm
Rezydentura KGB w Meksyku: https://shieldandsword.mozohin.ru/kgb5491/resident/mexico.htm
Резидентура МВД в Мехико
Pезиденты:
1. АНТИПОВ Алексей Прохорович (март 1953 – март 1954 г.)
Резидентура КГБ в Мехико
| <<Резидентура МВД в Мехико
Резиденты: |
Teksty o Meksyku:
Meksyk w zainteresowaniu czechosłowackiego wywiadu.
Dodaj komentarz